Nowe normy etyczne na rynku hipoteki odwróconej

Właśnie zakończyło się wdrożenie standardów etycznych obejmujących europejskie podmioty oferujące hipotekę odwróconą w modelu sprzedażowym (rentę dożywotnią za mieszkanie). „Dziesiątka EPPARG”, bo tak nazywa się dokument zawierający zbiór norm i wymogów dla europejskiej branży, został przygotowany i wdrożony przez brytyjską organizację European Pensions and Property Asset Release Group (EPPARG), zrzeszającą największe podmioty oferujące produkty typu equity release (hipoteki odwróconej) w Europie. „Dziesiątkę EPPARG” przyjęły m.in. Włochy, Portugalia, Szwecja, Hiszpania, Wielka Brytania. Jedynym polskim podmiotem, który działa zgodnie z nowymi wymogami jest Fundusz Hipoteczny DOM. Należy do europejskiej organizacji od 2014 roku.

Prace nad Dziesiątką EPPARG rozpoczęły się jeszcze w 2019 roku. Zarząd brytyjskiej organizacji opracował naważniejsze założenia w Madrycie, a pod koniec roku ratyfikował dokument w Londynie. Przyjęty dokument dotyczył przede wszystkim produktów hipoteki odwróconej w modelu kredytowym (odwróconego kredytu hipotecznego). Dla usługodawców i produktów modelu sprzedażowego opracowano odrębny zbiór standardów, będący uzpełnieniem już przyjętych norm. Wprowadzenie rozszerzenia norm pozwoli objąć wszystkie instytucje należące do EPPARG, a trzeba przypomnieć, że stanowią one 75 proc. całego europejskiego rynku hipoteki odwróconej.

W gronie podmiotów oferujących produkty typu equity release (hipoteki odwróconej) są firmy m.in. z Włoch, Portugalii, Hiszpanii, Szwecji, Wielkiej Brytanii i Polski

W najnowszym raporcie dotyczącym branży hipoteki odwróconej na świecie, opracowanym przez EPPARG oraz firmę doradczą Ernst & Young można przeczytać, że rynek będzie rósł coraz bardziej dynamicznie, zwłaszcza w ciągu nabliższej dekady. Eksperci, którzy zebrali w raporcie dane z 13 krajów zanotowali, że wartość środków uwalnianych, dzięki hipotece odwróconej, przekracza już teraz 15 mld dolarów rocznie (w skali świata). Eksperci prognozują również, że do 2031 roku liczba ta zwiększy się do 50 mld dolarów rocznie a rynek globalny urośnie trzykrotnie.[1] Wzrosty przewidywane są też na polskim rynku, choć ten od lat postuluje stosowne przepisy prawne regulujące jego funkcjonowanie.

– Dynamiczny rozwój branży, który możemy obserwować w skali ogólnoświatowej, wpływa również na polski rynek. Europejskie normy etyczne, a właściwie każde normy etyczne definiujące standardy działania branży hipoteki odwróconej są potrzebne. Cieszę się, że nowe zasady dotarły również do Polski. Dotychczas funkcjonowaliśmy zgodnie z Zasadami Dobrych Praktyk ustanowionymi w ramach Związku Przedsiębiorstw Finansowych, teraz przyjmujemy dodatkowo normy europejskie, by wyznaczać standardy i pokazywać, że rynek hipoteki odwróconej może być profesjonalny, a seniorzy mogą się czuć bezpiecznie. Życzyłbym sobie, by wszystkie podmioty w Polsce oferujące tę usługę działały etycznie – mówi Robert Majkowski, Prezes Funduszu Hipotecznego DOM.

Warto przypomnieć, że zgodnie z tzw. „Dziesiątką EPPARG” hipoteka odwrócona w modelu sprzedażowym musi być dożywotnia oraz gwarantować konsumentowi dożywotnie prawo do korzystania z nieruchomości. Nowe standardy opisują również warunki dotyczące ochrony konsumentów, a więc zapewnienia im profesjonalnej i etycznej obsługi poprzez przekazywanie informacji przez kompetentne, wykwalifikowane i należycie upoważnione osoby. Uregulowano również aspekty dotyczące umowy, warunków spłaty, swobody klientów w zakresie niezbędnych modernizacji czy prawa do wcześniejszego wykupu, rozwiązania umowy. Jednym ze standardów dla uczestników rynku w całej Unii Europejskiej jest przeprowadzenie z klientem zainteresowanym hipoteką odwróconą wywiadu znajomości produktu.